26 maja 2020 r. z okazji 75. rocznicy „Defilady Zwycięstwa”, na Placu Wolności we Wrocławiu odbyła się uroczystość patriotyczna z udziałem związków kombatanckich, weteranów, żołnierzy i organizacji społecznych. Nie zabrakło przedstawicieli Zrzeszenia Weteranów Działań Poza Granicami Państwa.

  Uroczystość otworzył i prowadził gen. zs płk WP Krzysztof MAJER prezes Zarządu Dolnośląskiego Związku Weteranów i Rezerwistów Wojska Polskiego oraz dowódca Okręgu Dolnośląskiego Związku Strzeleckiego „Strzelec” RP.

          Zebrani odśpiewali hymn państwowy. Prowadzący przywitał zgromadzonych,
a szczególnie zaproszonych przedstawicieli i delegacje: 10 Wrocławskiego Pułku Dowodzenia – ppłk Marka JAŻDZEWSKIEGO, zastępcę dowódcy i mjr Mieczysława BŁAŻEJEWSKIEGO, szefa sekcji wychowawczej, Komendę Garnizonu WP – mł. chor. Zdzisława SMAGĘ, kapelanów wojskowych: ks. dziekana ppłk Sławomira FONFARĘ, ks. kpt. Maksymiliana JEZIERSKIEGO i ks. prot. Grzegorza CEBULSKIEGO, Związku Kombatantów RP i Byłych Więźniów Politycznych RP oraz Towarzystwa Wiedzy Obronnej – płk dr Władysława TKACZEWA, Związku Inwalidów Wojennych RP – płk Wojciecha OLENDERKA i por. Józefa DYMALSKIEGO, Zrzeszenia Weteranów Działań Poza Granicami Państwa – płk Ryszarda WOŹNIAKA, płk Zbigniewa ADAMSKIEGO i mjr Mariusza BIGOSA, Dyrektora Klubu Muzyki i Literatury – Pana Ryszarda SŁAWCZYŃSKIEGO, Związku Żołnierzy Batalionów Chłopskich – mjr Jana PALUCHNIAKA, Związku Żołnierzy WP – płk Adolfa SITARZA, Stowarzyszenia Współpracy Polska-Wschód – prof. dr hab. Andrzeja MAŁKIEWICZA, Sojuszu Lewicy Demokratycznej – Władysława SZYMAŃSKIEGO, Komunistycznej Partii Polski – prof. dr hab. Zbigniewa WIKTORA, Związku Weteranów i Rezerwistów WP i strzelców: Dolny Śląsk – ppłk dr Józefa FRĄCZKA i mjr zs dr hc Janusza FUKSĘ, Wrocław – mjr ds Henryka JAGINTOWICZA i Krystynę SZUL, Głogowa – mjr zs Jerzego NAGODĘ, Lubina – por. zs Antoniego PIOTROWSKIEGO i por. zs Edwarda PIWOWARCZYKA, Rudnej – kpt. zs Zbigniewa SZPARKOWSKIEGO, Jawora – kpt. zs Krzysztofa PATRZEK i por. zs Romualda JANZA oraz córkę chrzestnej sztandaru związkowego kpt. Moniki STRĄCZEK – Danutę WOJCIECHOWSKĄ.

 

          Prowadzący wygłosił wystąpienie okolicznościowe „26 maja 1945 r. we Wrocławiu na dzisiejszym placu Wolności odbyła się defilada z udziałem żołnierzy 10 Dywizji Piechoty 2 Armii Wojska Polskiego, którzy wracali z frontu. Decyzję o zorganizowaniu uroczystej defilady podjął 2 dni wcześniej prezydent miasta dr Bolesław Drobner, który uzyskał z Dowództwa 2 Armii WP informację, że jedna z jej dywizji chce przyjechać do Wrocławia. Z tej okazji Drobner wydał odezwę do mieszkańców miasta zapowiadającą powitanie żołnierzy generała Świerczewskiego. Ciekawostką jest, że w trakcie przygotowań do defilady i prac z nią związanych Drobner wraz z grupą swoich współpracowników odwiedził Ratusz Wrocławski gdzie natrafiono na insygnia oraz znaleziono kilkadziesiąt flag i proporców hitlerowskich. Poza przybyłą na apel prezydenta grupą polskich mieszkańców miasta obecni byli jego włodarze, kolejarze wrocławscy i straż obywatelska. Spontanicznie powitano polskich żołnierzy. Drobner odebrał w trakcie manifestacji patriotycznej poprzedzającej defiladę raport od dowódcy dywizji, a następnie wygłosił przemówienie, którego fragment cytuję: „Przecieram oczy i nie wierzę, że na dawnym Schlossplatzu może stać Wojsko Polskie, że możemy śpiewać „Jeszcze Polska nie zginęła”, że mogę mówić w imieniu Rządu Polskiego, a jednak jest to faktem. Stało się to dzięki bohaterstwu Armii Czerwonej, która w walkach o Wrocław poniosła duże ofiary”. Po Drobnerze głos zabrali rektor Uniwersytetu Wrocławskiego prof. Stanisław Kulczyński oraz Komendant Wojenny we Wrocławiu pułkownik Liapunow. Po przemówieniach przez plac przedefilowała polska piechota, lekka artyleria i kawaleria. Przed kawalerią właśnie na trasę przemarszu wyskoczyło jak pisze Drobner kilku „chłopców malowanych” i rzuciło pod końskie kopyta ponad czterdzieści flag i proporców ze swastykami. To zrobiło wielkie wrażenie. Choć dziś zabrzmi to patetycznie nie zmienia to w niczym faktu, że była to pierwsza defilada Wojska Polskiego we Wrocławiu. Stała się symbolem powrotu piastowskiego Wrocławia do Polski.

 

        

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Może kilka słów o miejscu w którym się znajdujemy. Przez kilka lat po wojnie przez plac prowadziła tymczasowa linia kolejowa w kierunku dworca Świebodzkiego, służąca do wywozu gruzu i cegieł do Warszawy. W latach 60. i 70. urządzano na nim w maju coroczny kiermasz książki. Przez kilka lat po 1989 r. plac był terenem dzikiego targowiska, które zlikwidowano dopiero po 10 latach. Wykorzystywany bywał też do urządzania bezpłatnych koncertów pod gołym niebem, a na początku XXI wieku istniał tutaj betonowy skatepark, który zlikwidowano po śmiertelnym wypadku w 2005 r. Gdy rozpoczynano budowę Narodowego Forum Muzyki uszkodzeniu uległa wykonana z piaskowca tablica pamiątkowa. Po naszej interwencji Firma AKME wykonała replikę w granicie, która zaginęła. Dopiera kolejna tablica trafiła na miejsce, w którym się dziś spotykamy i mam nadzieję spotykać się będziemy w kolejnych latach”.

 

          Uroczystość stała się okazją do podziękowania za aktywność społeczną, zwłaszcza w popularyzacji tradycji i historii Wojska Polskiego. Akty mianowania na stopnie strzeleckie odebrali: kapitana - por. zs Krzysztof PATRZEK, porucznika – ppor. zs Henryk RUSEWICZ, podporucznika – prof. Andrzej MAŁKIEWICZ, kombatancką Odznakę Związkową „Polska Niepodległa 1918” - mjr zs Jerzy NAGODA, Złoty Krzyż Strzelecki - por. zs Antoni PIOTROWSKI, kpt. zs Zbigniew SZPARKOWSKI i por. zs Edward PIWOWARCZYK, Brązowy Krzyż Strzelecki – st. chor. szt. Waldemar NIEDŹWIECKI, Brązowy Krzyż Za Zasługi dla ZWiRWP – kpr. zs Regina PRZEJCZOWSKA, Krzyż Pamiątkowy 75-lecia Forsowania Nysy Łużyckiej – st. chor. szt. Jerzy SZUL.

 

          Część oficjalną zakończyła modlitwa ekumeniczna kapelanów wojskowych katolickiego, prawosławnego i ewangelickiego w intencji uczczenia pamięci poległych żołnierzy na wszystkich frontach i Polaków zamordowanych w czasie II wojny światowej. Po złożeniu kwiatów i zapaleniu zniczy pod tablicą pamiątkową przejmująco zabrzmiała melodia „Cisza”. Prowadzący podziękował Komendzie Garnizonu WP za pomoc w organizacji uroczystości, dowództwu 10 Wrocławskiego Pułku Dowodzenia za zapewnienie wojskowej asysty honorowej, Orkiestrze Reprezentacyjnej Wojsk Lądowych za skierowanie sygnalisty i werblisty, a Oddziałowi Żandarmerii Wojskowej za skierowanie patrolu interwencyjnego.

 

 Wszystkim uczestnikom spotkania zostały wręczone okolicznościowe karty pocztowe wykonane w/g pomysłu sierż. zs Stanisława BOBOWCA i por. Jerzego HERMANA. Swoją inaugurację miała też książka autorstwa kol. Henryka RUSEWICZA pt. „ŁUŻYCE 1945”, napisana przystępnym językiem, bogato ilustrowana i licząca 288 stron, a wydana pod patronatem honorowym Zarządu Dolnośląskiego ZWiRWP im. 2 Armii WP.

 

Opracował : Krzysztof Majer (dopiski – Ryszard Woźniak i Mariusz Bigos)

 

Foto: Mariusz Bigos, mjr ds Jan DRAJCZYK, por. zs Henryk RUSEWICZ

 

Zdjęcia archiwalne – domena publiczna

 

MB

NASI PARTNERZY

Wrocławskie Centrum Rozwoju Społecznego

Strona www

zrzeszenie weteranów działań poza granicami państwa zrzeszenie weteranów działań poza granicami państwa

Nasza strona internetowa została uruchomiona w marcu 2016 r.
i od tego czasu na bieżąco staramy się informować swoich członków i wszystkich innych
o działalności Zrzeszenia Weteranów Działań Poza Granicami Państwa. Zachęcamy do współpracy nad redakcją strony internetowej.

Dzień weterana

Dzień Weterana

Zgodnie z ustawą dzień 29 maja ustanawia się Dniem Weterana Działań poza Granicami Państwa. Święto obchodzimy od 2012 r. razem z Międzynarodowym Dniem Uczestników Misji Pokojowych.

Centrum weterana

Centrum Weterana Działań Poza Granicami Państwa jest jednostką organizacyjną podległą Ministrowi Obrony Narodowej. Można tam uzyskać pomoc, radę oraz konsultacje prawne
i psychologiczne. Centrum współpracuj z instytucjami rządowymi oraz organizacjami
i stowarzyszeniami pozarządowymi.

Designed by JSN and MB